1.1. Yapay Zekânın Tanımı ve Kapsamı
Şekil 2. Yapay Zekâ Kavramı.Not. Dijital Eğitim Koordinatörlüğü. Creative Commons Lisansı (CC BY NC-ND
Yapay Zekâ (YZ), bilgisayar bilimi ve mühendisliğinin en dinamik ve hızla gelişen alanlarından biridir. YZ, temel olarak insan zekâsının belirli yönlerini taklit edebilen, hatta belirli görevlerde insan kapasitesini aşabilen sistemler geliştirmeye odaklanır. Bu sistemler, insana özgü kabul edilen bilişsel süreçleri (düşünme, öğrenme, problem çözme, karar verme, algılama, dil anlama ve üretme gibi) makinelerin gerçekleştirmesini amaçlar. Bu tanım, YZ’yi sadece bir yazılım veya donanım parçası olmaktan çıkarıp, karmaşık bir bilişsel varlık olarak konumlandırır.
YZ’nin temel hedefi, makinelerin deneyimlerden öğrenmesini, verilerdeki karmaşık örüntüleri tanımasını ve bu bilgileri kullanarak rasyonel tahminler veya kararlar almasını sağlamaktır. Bu adaptif öğrenme yeteneği, YZ sistemlerinin dinamik ve değişen ortamlara uyum sağlamasına olanak tanır. Algoritmik yaklaşımlar ve matematiksel modeller, YZ’nin bu adaptif kapasitesinin temelini oluşturur.
Örneğin;
- Bir YZ sistemi, büyük miktarda müşteri verisini analiz ederek bir ürünün gelecekteki satışlarını tahmin edebilir.
- Bir robot ise, çevresini algılayarak en verimli yolu öğrenebilir.
Bu sürekli gelişim potansiyeli, YZ’yi diğer birçok teknolojik yenilikten ayıran en kritik özelliktir; çünkü YZ, statik bir program olmaktan ziyade, sürekli evrim geçiren bir öğrenme mekanizmasıdır.
Nihayetinde, YZ’nin en büyük amacı;
- Makinelerin insan benzeri bir düşünme ve karar verme kapasitesine ulaşması,
- İnsanlığın karşılaştığı problemleri daha etkin bir şekilde çözebilmesi,
- İnsan üretkenliğini artırması ve yeni keşiflere kapı aralamasıdır.
