2.1. Resmî Törenlerde Protokol

Resim 14

Törenler, protokol kurallarının tam olarak uygulandığı en önemli resmî etkinliklerdir. Devlet ve kamu yaşamında ulusal ve kurumsal bütün etkinlikler törenlerle düzenlenir. Törenler, devletlerin olduğu kadar kurum ve kuruluşların da güç, büyüklük, üstünlük ve itibar gösterisidir. Bir törenin görkemi ve düzeni; o devletin ya da kurumun gücünü, büyüklüğünü, üstünlüğünü ve saygınlığını gösterir.

Resmî törenlerde devlet protokolü uygulanır. Törenin mahiyetine göre protokole dahil kişilerin giyim şekli, öncelik hakkı, oturma düzenleri, otomobillere geçiş kartları (Bu kartlar; özel araçların belirli bir bölgeye girişine izin veren kartlardır ve genellikle resmî törenlerde kullanılır.) gibi hususlar protokol yetkililerince önceden hazırlanır. Aksi takdirde yapılacak bir hata törenin sağlıklı bir şekilde yürütülmesini engeller ve törenin güzelliğine gölge düşürür. Devlet başkanı düzeyindeki resmî davetlerde önemli bir sebep olmadan davet sahibine mazeret sunulması yerel protokol tarafından hoş karşılanmaz. Resmî törenlerle ilgili yapılacak bütün işlemler ayrıntılı olarak devlet protokolünce belirlenir. Konuklar, protokolün ön gördüğü kurallara saygı göstermekle sorumludur.

Devlet yaşamında Cumhurbaşkanı’nın katıldığı törenlere “Devlet Töreni” ya da “Ulusal Tören”, il ve ilçelerde resmî bayramlarda ve mahallî kurtuluş günlerinde vali ve kaymakamlar tarafından yapılan törenlere “Resmî Tören”, yüksek yargı organlarında yapılan törenlere “Adli Tören”, askerî kuruluşlarda yapılan törenlere “Askerî Tören”, üniversitelerde yapılan törenlere “Akademik Tören”, bakanlıklarda, kamu kuruluşlarında ve Emniyet Teşkilatı’nda düzenlenen törenlere “Kurumsal Tören”, toplumsal yaşamda kişi ve kuruluşlarca yapılan törenlere de “Sosyal Tören” denir.

Resim 15

Türkiye’de Yapılan Resmî Törenler

• Ulusal ve resmî bayramlar
• Mahallî kurtuluş günleri; Atatürk günleri, tarihî günler ve anıtlara çelenk sunma
• Devlet ve hükûmet adamlarını karşılama ve uğurlama törenleri
• TBMM’nin açılış töreni
• Cumhurbaşkanı’nın ant içmesi ve göreve başlaması
• Başbakan ve bakanların; Emniyet Genel Müdürü ve Genel Müdür Yardımcıları ile merkezde ve taşrada birim amirlerinin görev devir-teslim törenleri
• Atatürk’ün ölüm yıl dönümünü anma
• Cenaze törenleri
• Cami, kilise veya sinagoglardaki dinî törenler
• Yeni yıl kutlama töreni
• Büyükelçi güven mektubu takdim töreni (Ülkemizde görevine yeni başlayan bir büyükelçi,  Cumhurbaşkanı’na güven mektubunu arz ettikten sonra görevine resmen başlamış sayılır. Büyükelçi, mektubu sunduğu gün veya en geç bir gün sonra Anıtkabir’e çelenk bırakıp Anıtkabir özel defterini imzalar. Bu zorunlu bir törendir.)