1.2. Protokolün Tanımı

Resmî görgü kuralları demek olan protokol kuralları, çalışma hayatında başta yöneticiler olmak üzere tüm çalışanların uymak ve uygulamak zorunda oldukları biçim ve davranışlar bütünüdür.

Özellikle üst düzey yöneticilerin iş hayatları ve sosyal yaşantıları ağırlıklı olarak protokol kuralları çerçevesinde şekillenir. Bu nedenle sosyal, kurumsal ve uluslararası ilişkilerde; kişisel ve kurumsal saygınlığın, millî saygınlık onurunun koruyucusu olan protokol kurallarını bilmek ve bu kurallara uymak bir zorunluluktur.

Yönetimde, özel ve resmî ilişkilerde, ulusal ve uluslararası törenlerde bu kurallara uyulması gerekir.

Resim 2

Protokol kelimesi sözlükte; “Diplomatlıkta, devletler arasındaki ilişkilerde geçen yazışmalarda, resmî törenlerde, devlet başkanları ile onların temsilcileri arasındaki görüşmelerde uygulanan kurallar.” olarak geçmektedir.

Resmî ilişkilerde izlenecek yol, yöntem ve nezaket kuralları anlamına gelen bu ilkelere uyulması; başkalarına karşı saygılı davranma açısından bir gereklilik,  protokol açısından ise bir zorunluluktur.

Devlet dairelerindeki protokol kuralları önceden belirlenmiş olup kişilerin ve kurumların sağlıklı iletişimlerinin temelini oluşturur. Toplum yaşamında ise sosyal davranış kuralları ile bir arada uygulanır. Modern toplumlarda özel hayatın dokunulmazlığı insana verilen temel bir hak olarak görülmüştür. Bunun yanında modern toplumlarda resmî ve özel hayat ayrımı bulunmamaktadır. Bu yüzden resmî hayata düzen veren kurallarla özel hayata düzen veren kuralları, değişmez sınırlarla birbirinden ayırmak mümkün değildir.

Devletler, diplomatik ilişkileri birtakım protokol kuralları çerçevesinde yürütürler. Siyasi protokol; uluslararası ilişkilerde uyulması gelenek hâlini alan, uyulmaması  görgüsüzlük ve kuralsızlık kabul edilen normların bütünüdür. Devletler arası yazışma ve görüşmeler bu kurallar çerçevesinde gerçekleşir.

Türkiye Cumhuriyeti devlet protokolünün değiştirilmesi yetki ve sorumluluğu Atatürk’ün Cumhurbaşkanı olarak imzasını taşıyan Ocak 1927 tarih ve 4611 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Dış İşleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğüne verilmiştir.