1. PROTOKOL KURALLARI
1.6. Bayrak Protokolü
Resim 3
Türk bayrağının standartları, göndere çekilmesi ve gönderden indirilmesine dair esaslar, bayrağa saygı kuralları, bayrağın kullanılabileceği yerler ve bayrakla ilgili yasaklar, 24 Eylül 1983 tarih ve 2893 sayılı “Türk Bayrağı Yasası” ile 17 Mart 1985 tarih ve 85/9034 sayılı “Türk Bayrağı Tüzüğü” hükümlerinde ifade edilmiştir.
Türk Bayrağı Tüzüğünün 8. Maddesine Göre Bayrağın Çekilme ve İndirilme Kuralları
- Sürekli çekili kaldığı yerlerde bayrak; bakım, onarım ve yenisiyle değiştirilmesi için sabah veya akşam alaca karanlık zamanında törensiz olarak indirilir ve çekilir.
- Her gün bayrak çekilen yerlerde bayrak saat 08.00’de, günün bu saatte ağarmadığı durumlardaysa gün ağarınca çekilir ve gün batımında indirilir.
- Milli Bayram, genel tatil ve hafta tatilinde bayrak çekilen yerlerde bayrak; tatilin başlama saatinde, günün bu saatten evvel kararması hâlinde ise gün batımında çekilir, tatil süresince çekili kalır ve tatil sonunda gün batımında indirilir.
- Bayrağın yırtılması, ipin veya makaranın kopmasına sebep olabilecek rüzgar, fırtına ve benzeri risklerin olması hâlinde bayrak geçici olarak indirilebilir.
Yurt dışındaki resmî binalarda bayrağın kullanılışında uluslararası uygulamalar göz önünde tutulur.
Başka bir ülkenin temsilciliğini ülkesine kabul eden devlet, o temsilciliğin mensup olduğu ülkenin; bayrağını aracında kullanmasına, temsilcilik konutuna ve resmî işlerinin gerçekleştirildiği mekânlara çekmesine izin verir. Bu kullanım alanlarına mali, ticari, askerî, dinî ataşelikler; bilim, basın, eğitim, güvenlik ve turizm ataşelikleri de dâhildir. Kimi ülkeler, büyükelçiliklerin yer aldığı kentlerde, konsolosluk binasına ve konsolos aracına bayrak konmasına izin vermez veya bu izni resmî hizmette kullanma koşuluna bağlarlar. Dış temsilciliklerin hizmet verdiği binalara yalnız millî bayrak çekilir. Devlet başkanının temsilciliği ziyareti bu durumun istisnasını oluşturur. Yani devlet başkanının ziyareti hâlinde devlet başkanlık forsu nezaket gereğince temsilcilik binasına çekilir ve bu fors devlet başkanının ziyareti süresince asılı kalır.
Makam araçlarında bayrak sağ ön çamurluğun üstünde ay yıldız bulunan kromajlı küçük direğe çekilir. Bayrağın yanında fors da çekilecekse bu fors çamurluğun üstünde direğe çekilir. Makam sahibi aracın içinde değilse araca bayrak çekilmez. Bayrak resmî nedenlerle makam araçlarına takılır, özel gezilerde bayrak takılmaz. Bulunulan ülkede kargaşa durumu varsa veya bir nedenle ilgili yabancı ülke temsilcisine karşı olağan dışı bir tepki söz konusu ise halkı tahrik etmemek için araca bayrak çekmemek uygun olur.
Resim 4
Türk Bayrağı, yas işareti olarak 10 Kasım’da gönderden yarıya kadar indirilir. Bayrağın yarıya indirileceği diğer durumları Cumhurbaşkanlığı duyurur. Türkiye Cumhuriyeti’nin dış temsilcilikleri de görev yaptıkları ülkede ilan edilen yas günlerinde bir saygı işareti olarak Türk bayrağını yarıya indirirler. Bayrağı yarıya indirme işlemi, önce bayrağın gönderin tepesine kadar çekilmesi sonra yarı seviyesine kadar indirilmesi şeklinde gerçekleştirilir. TBMM’deki bayrak her zaman, Anıtkabir’deki bayrak ise 10 Kasım dışında gönderde asılı kalır. Aynı anda birkaç bayrağın bir arada kullanılmasını gerektiren resmî davet ve törenlerde konuğa ait ülkenin bayrağı, tören alanında bulunan şeref locasına veya konuğun ikamet ettiği binanın ana girişinde, karşıdan bakınca Türk bayrağının solunda yer alır. Şehit cenazesinde tabuta sarma durumu dışında, Türk bayrağı örtü ve elbise olarak kullanılamaz. Bayrak göndere çekilirken hızlı, gönderden indirilirken yavaş hareket edilir. Soluk veya yıpranmış bayrak çöpe atılmaz, usulünce imha edilir.
