● 3.12 Wiki Etkinliği
Wiki, birlikte yazılmış web sayfalarından oluşan bir koleksiyondur. Wiki bir ön sayfayla başlar. Öğrenenler henüz mevcut olmayan yeni sayfalara bağlantılar oluşturarak sayfayı düzenleyebilir veya Wiki’ye daha fazla sayfa ekleyebilir. Her sayfanın eski sürümleri, sayfa geçmişi kontrol edilerek görüntülenebilir.
Bir wiki, e-öğrenme araç setinde bulunan kullanımı kolay, etkileşimli ve belirli tarih sırasına göre düzenlenmiş en esnek iş birliği araçlarından biri olabilir. Wiki, ortak ansiklopediye benzer makalelerde (Wikipedia’da olduğu gibi) birlikte çalışmayı teşvik eder. Wiki, öğrenenlerin birbirlerinden öğrenmelerini ve aynı zamanda motivasyonu artırmalarını sağlayan çok çeşitli iş birliği olanakları sunar. Grup projeleri ve sunumlar için de bir Wiki kullanabilirsiniz.
Wiki genellikle farklılaştırılmış, kişiselleştirilmiş ve bireyselleştirilmiş öğrenmeler için mükemmel fırsatlar sunar. Wikilerle öğrenenlerinizin öğrenme deneyimlerini farklılaştırabilir, farklı öğrenme ihtiyaçlarına uygun içeriklerinizi tasarlayabilir, çeşitli çoklu ortam araçlarını kullanarak zengin ve öğrenenlerin tercihlerine göre seçebilecekleri içerikler sunabilirsiniz.
Öğrenme Hedeflerine Ulaşmak İçin Wikileri Kullanma
Bilgiyi ana fikir etrafında organize etme, diğer bilgilerle ve günlük hayatla ilişkilendirme süreci, öğrenenin düşünmesini ve çabasını gerektirir. Bir sınıf Wiki’si bu düşünceleri kaydetmek için iyi bir araç olabilir.
Kurs sırasında öğrenenler yeni bilgileri büyük fikirlerle ilişkilendirmek için bir Wiki kullanabilirler. Kazanım ve hedeflerinizi bir ana başlık ve onun etrafında şekillenen alt başlıklara ayırarak öğrenen gruplarını, alt başlıkları oluşturmaları için görevlendirebilir ve onların içerikleri hazırlamalarını isteyebilirsiniz.
Neden Wiki?
Moodle, eğitmen geri bildirimleriyle öğrenenlerin tekrarlanan bir yazma ödevi için kullanabilecekleri çeşitli araçlar sunar. Forumlar ve Bloglar da iyi seçeneklerken neden bir Wiki kullanmalısınız?
Wiki ve Forum Karşılaştırması
Bilgiyi büyük bir fikre entegre etmek için Wikilerin daha sonra açıklanacağı gibi forumlara göre birkaç avantajı vardır:
Bir forum ile bir Wiki arasındaki temel fark, kullanıcıların bir foruma girdiklerinde ana başlıklar hâlinde farklı tartışma konularını görmeleridir. Girişler kısadır ve öğrenenler her seferinde sadece bir konuya odaklanırlar. Nihai hedef farklı fikirlerin ortaya çıkmasıdır. Nihai sonuca öğrenenin kendisinin varması beklenir. Wiki’de ise öğrenenler tüm tartışmalar yapıldıktan sonra ortaya çıkan nihai ürünü görürler. Tartışmaları “Geçmiş” kısmından izleyebilirler.
Wikide öğrenenin kendi görüş ve araştırmasını kaydetme şansı vardır ve ortaya nihai bir sonuç çıkması amaçlanır. Forumda ise bu sonuca öğrenenin ulaşması beklenir, nihai ürün otaya koyma hedefi yoktur.
Öğrenenleri ilgi alanlarına ve becerilerine göre gruplayarak öğrenenlerin birlikte iş yapabilme becerisi ön plana çıkar. Birleştirici bir özelliği vardır. Forumda öğrenenlerden konuyla ilgili farklı görüş ve öneri sunması beklenir. Nihai bir ürün beklentisi yoktur. Bu yönüyle forumlar birleştirici değil ayrıştırıcıdır.
Wikiler zaman içerisinde yapılan tartışmalarla şekillendiği için öğrenenin görüşü süreç içerisinde olgunlaştıkça öğrenen bu olgunluğu ve birikimi Wiki’ye yansıtır. Forumda ise öğrenen yeni fikirlerini yeni ileti olarak ekler.
Wiki ve Blog
Moodle’da her öğrenenin bir bloğu olabilir. Bu, varsayılan olarak açıktır ancak bir öğrenenin bloğu herhangi bir kursa bağlı değildir; yani, bir kursa girip bloğu seçerek bir Moodle bloğuna erişemezsiniz. Her öğrenenin kendi bloğu olduğundan kullanıcının profilini görüntüleyin ve bu kullanıcının bloğuna bloglar sekmesinden erişin. Moodle 3.0’da artık blog girdilerini geçerli bir kursla ilişkilendirebilirsiniz. Bununla birlikte bloglar Moodle’ın diğer bölümlerinde görülebilir olduğundan bu oldukça dağınık ve odaklanmamış bir süreç olabilir.
Yöneticiniz izin veriyorsa WordPress ve Blogger gibi harici blogları kaydedebilirsiniz. Bu durumda WordPress ve Blogger’dan gelen blog yayınları otomatik olarak Moodle bloğuna gider. Bu iyi bir fikir gibi görünse de Otomatik Feed, kursunuzda çok dağınık ve odaklanmamış bir blog gönderisi kümesine neden olabilir. Bir Wiki’deki kadar odaklanmış tutmak neredeyse imkânsızdır.
Ödev
Öğrenenin ödevine not vermek ve yazılı bir geri bildirim bırakmak için Moodle’ın standart veya özel not verme ölçeklerinden herhangi birini kullanmanıza olanak tanır.
Katılmamayı Kabul Edelim
Kursumuzun bir parçası olarak büyük fikirler üretmek için beş aktiviteyi inceledik. Ortaya çıkan tablo, baktığımız seçeneklerin her birini karşılaştırıyor:
| Etkinlik | Geçmişi kaydeder | Not vermeyi etkinleştirir | Geri bildirimi etkinleştirir | İş Birliğine olanak tanır | Bireysel etkinlik | Kurs içinde mevcut |
| Ödev | Hayır | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet |
| Blog Yazıları | Evet | Hayır | Hayır | Hayır | Evet | Hayır |
| Forum | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet | Evet |
| Wiki (Wiki) | Evet | Hayır | Evet | Evet | Evet | Evet |
Burada ideal bir tercih söz konusu değil. Her konudan sonra çevrim içi bir metin ödevi kullanmanızı ve öğrenciden o konuda öğrendiği materyali kursun büyük fikirleriyle ilişkilendirmesini istemenizi öneririz. Kursun sonunda, öğrenciden tüm konu ödevlerini kopyalayıp son bir ödeve yapıştırmasını ve bunları son bir büyük proje tesliminde gözden geçirmesini isteyebilirsiniz. Moodle forumlarında bu aktivitelerin doğru ve özgün kullanımları hakkında pek çok tartışma bulunmaktadır.
Wiki Yetkileri ve Görüntüleme Seçenekleri
Bir Wiki içeriği; bütün sınıf, bir grup, öğreten veya tek bir öğrenen tarafından düzenlenebilir. Ayrıca bütün sınıf, grup, öğreten veya tek bir öğrenen tarafından görüntülenebilir.
Wikinin kim tarafından düzenleneceği “Wiki” modundan, kim tarafından görüntüleneceğine ilişkin ayar ise “Grup” modundan belirlenir.
“Wiki” modunda “Bireysel Wiki’yi seçerseniz öğrenenler bu etkinliğe eriştiğinde her bir öğrenen için ayrı bir wiki sayfası oluşturulur. Öğrenenler sonraki girişlerinde kendileri için oluşturulan sayfaya erişirler. Bu durumda Wiki, öğrenenin kişisel sayfası hâline gelir. İçerikler sadece öğrenen ve öğreten tarafından görüntülenebilir.
Wiki Türleri ve Yetkiler
| Wiki Türü | Grup Modu – Grup Yok | Grup Modu – Ayrı Gruplar |
Grup Modu –Görünür Gruplar |
| Öğreten veya Eğitmen | Yalnızca bir wiki oluşturulur ve bu wikiyi öğreten düzenleyebilir. Öğrenen wikiyi ve tüm içeriği görüntüleyebilir. | Her grup için bir wiki oluşturulur ancak wikileri yalnızca öğreten düzenleyebilir. Diğer gruplardaki öğrenenler sayfayı görüntüleyemez. | Her grup bir wiki oluşturabilir ancak wikiyi yalnızca öğreten düzenleyebilir. Tüm gruplar wikiyi görüntüleyebilir. |
| Gruplar | Tüm kurs için bir wiki oluşturulur. Öğreten ve tüm öğrenenler wikiyi düzenleyebilir. | Grup başına bir wiki ayarlanır. Öğrenenler wikiyi yalnızca kendi gruplarında düzenleyebilir. Diğer gruplar wikiyi görüntüleyemez. | Her grubun, grup üyelerinin düzenleyebileceği kendi wiki ‘si vardır. Diğer gruplar wikiyi görüntüleyebilir ancak düzenleyemez. |
| Öğrenen (Bireysel Öğrenen veya Kursiyer) | Wiki öğrenen-öğreten tabanlıdır. Yalnızca öğrenen ve öğreten bu wikiyi görüntüleyebilir ve düzenleyebilir. | Her öğrenenin kendi wiki ‘si vardır. Yalnızca öğrenenin kendisi ve öğreten düzenleme yapabilir. Wiki, gruptaki diğer öğrenenler tarafından görüntülenebilir. | Her öğrenenin kendi wiki ‘si vardır. Yalnızca öğrenenin kendisi ve öğreten düzenleme yapabilir. Wiki, gruptaki diğer öğrenenler tarafından görüntülenebilir. |
Wiki Oluşturma
“Yeni Etkinlik veya Kaynak Ekle”den ve “Wiki”yi seçiyoruz.
Genel
Sayfa Adı: Wiki sayfanızın adını yazın.
Açıklama: Wikinizin ne ile ilgili olduğuna dair kısa bir açıklama girin.
Wiki Modu: Bu bölümden her öğrenenin kendisine ait bir Wiki sayfası ekleyecekseniz “Bireysel Wiki”yi, tüm öğrenenlerin ortak kullanacağı bir Wiki sayfası ekleyecekseniz “İş Birlikli Wiki”yi seçin.
İlk Sayfa Adı: Oluşturacağınız Wiki’nin ilk sayfasının adını girin.
Biçim
“Varsayılan Biçim”: Wiki sayfanızı düzenlemek ve biçimlendirmek için Ceole, NWiki veya HTML biçimlerinden birini seçin. Bunlardan Ceole basit bir araç çubuğuna sahip düzenleyiciye sahiptir ve Wiki’lerde kullanılan ortak biçimlendirme dilidir. NWiki, Mediawiki’ye benzer bir biçimlendirme şeklidir. Ceole ve NWiki arayüzleri birbirine benzese de html biçimlendirme şekillerinde farklılıklar vardır. HTML biçimi ise Moodle’daki varsayılan html düzenleyicinizdir.
“Biçimi Zorunlu Tut” kutucuğunu işaretlerseniz Wiki düzenlenirken öğrenenler Wiki sayfasını düzenlemek için sizin seçtiğiniz düzenleyiciyi kullanırlar.
“Kaydet” seçeneğine tıkladığınızda ilk sayfanızı oluşturmanız için yeni bir pencere açılacaktır.
Eğer Wiki oluştururken “Biçimi Zorunlu Tut” seçeneği işaretlenmemişse buradan Wiki’nin biçimlendirmesi için birini seçebilirsiniz. Eğer öğrenenlerinizin daha önce Wiki kullanma konusunda bir tecrübeleri varsa Creole veya NWiki biçimlerinden birini, değillerse HTML biçimini seçebilirsiniz.
Düzenleme kutusuna yazarak ilk Wiki sayfanıza içerik ekleyin.
Eğer gireceğiniz içerik hazırsa açılan pencereye yapıştırabilirsiniz veya metni HTML editörünü kullanarak oluşturmaya başlayabilirsiniz. Wiki’nizin biçimini HTML dışında seçtiyseniz düzenlemeyi ona göre yapmanız gerekecektir. Bu durumda bir metin editöründen kopyalamanızı önermiyoruz, zira kopyaladığınız düzenleyiciden kirli HTML kodlar da birlikte geleceği için Wiki sayfanızın görünümü karışık olacaktır.
“Kaydet” düğmesine tıklayıp (aşağıdaki şekilde görülen 2 nolu yer) “Wiki Etkinliği” yönetim alanı ile Wiki’lerinizi yönetebilirsiniz. (Ancak dikkat ederseniz bu menüde yeni sayfa seçeneği yoktur.)
İkinci sayfayı oluşturmak için eklediğiniz sayfayı seçin ve kurs yönetim menüsünden “Yeni”yi seçin.
Moodle, sizin için ilk sayfadaki gibi yeni bir sayfa açacak ve sayfanızın girişi için bir isim ve Wiki’niz için bir biçim seçmenizi isteyecektir.
