Medya Ögeleri: Görsel

• Öğrenenlerin aynı anda yalnızca bir nesneye odaklanmasına izin verin.
• Dikkatleri seçili ayrıntılara veya hareket yönüne yönlendirmek için okları kullanın.
• Uzun veya karmaşık animasyonları segmentlere ayırın ve öğrenenlerin, bunların her birine erişmesine izin verin.
• Tüm adımları sürekli oynatmak yerine kendi hızlarında sıralayın. (Örneğin, “Oynat” ve “Duraklat” düğmeleri ekleyerek)
• Herhangi bir öğretim işlevine sahip olmadıkları ve öğrenenlere olumsuz etki edebilecekleri için metin üzerinde animasyon efektlerinin kullanımını sınırlayın.

Moodle’da kullanabileceğiniz grafik biçimler bitmap resimlerdir (png.jpg,bmp). Ancak yöneticinizin ayarlaması durumunda vektörel resimlerden .svg formatını da kullanabilirsiniz. Dosyaların boyutu yöneticinizin/hosting firmasının ayarladığı kadardır.

Moodle’da Görselleri Yükleme

Moodle’da görsel yüklemek için metin düzenleyici penceresinden “Ekle”, “Görüntü” düğmesine veya “Görüntü” simgesine tıklayın.

• Açılan pencereden eğer hâlihazırda web’de bulunan bir resmi kullanacaksanız resmin web adresini girmeniz gerekir.

• Hazırdaki bir depodan veya kendiniz resim yüklemek isterseniz “Depolara Gözat (02)” düğmesine tıklamanız gerekir.
• “Bu Resmi Göremeyen Biri İçin Açıklayın (03)” alanına ekran okuma programı kullanan kullanıcılar için resmin ne olduğunu açıklayan bir açıklama girin. Bu açıklama “Öğrenmede Evrensel Tasarım” ilkelerine uygun olarak kullanıcıya içeriği aktaracak nitelikte olmalıdır.
• “Boyut (04)” bölümünden görselin görüntüleneceği en ve boy oranını px cinsinden girin.
• Son olarak “Hizalama” (05) bölümünden görseli metnin içinde kullanacaksanız bunun metne göre nasıl hizalanacağını seçin. Seçenekleriniz; üst, alt, sol ve sağ şeklinde listelenecektir. Görselinizi; metne, görseldeki ana ögenin bakış yönüne ve kompozisyona göre yerleştirin. Örneğin, sağa doğru bakan bir portre resmi kullanıyorsanız resmi sol tarafa gelecek şekilde yerleştirin.

Şimdi isterseniz geri dönelim ve ikinci seçenekten ilerleyelim. Hazır bir resim kullanmayacağız ve “Depolara Gözat” seçeneği üzerinden bir görsel yükleyeceğiz.

Sol tarafta bulunan ilk üç alan, daha önce yüklediğimiz dosyaları kullanabilmek için bize seçenek  sunar. “Dosya Yükle” dışında kalan alanlardan “URL İndirici”den bağlantı adresi girerek dosyayı Moodle’ın indirmesini sağlayabiliriz. “Wikimedia” seçeneğinden ise wikimediadaki görselleri kullanmak üzere indirebiliriz.

“Dosya Yükle” seçeneğinde kendimize veya başkasına ait bir dosyayı kullanmak üzere yükleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki işlemleri yapmamız gerekir.

• “Gözat” seçeneğine tıklayarak dosyayı seçiyoruz.
• “Farklı Kaydet” seçeneğinden dosyaya bir ad veriyoruz.
• “Yazar” kısmından mutlaka eser sahibinin ismini giriyoruz. Bunun istisnası birazdan lisans türlerinde belirteceğimiz “Kamu Malı” lisansıdır. Özellikle bir başkasının eserini kullanıyorsak eseri yüklerken mutlaka eser sahibinin ismini girmeliyiz. Bir iki istisna dışında eserin sahibinin ismiyle anılması esastır.
• “Lisans” kısmından da eserin lisansını seçmemiz gerekir. Bu örnekte “CC Gayrı Ticari ve Türetilmez” lisansı seçilmiştir.

Peki diğer lisans türleri nelerdir?

Temelde üç lisans türü vardır:

Atıf şartını “Yazar” kısmında belirttiğimiz için şimdi kullanım haklarına değinelim.

Tüm Hakları Saklıdır:

Bu lisans türünde eserin tüm hakları eser sahibine ait olup eseri kullanmak için bir izne veya lisansa sahip olmanız gerekir.

Kamu Malı:

Lisans türlerinde kamu malını istediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Kamu malı bir eserin kullanımını kısıtlayamazsınız. Görsel telifinde bunu belirtmeniz gerekir.

Creative Commons:

Atıf Lisansı – “CC BY”:

Kullanıcıların eser sahibine atıf vermek koşuluyla eseri istedikleri amaçla (ticari amaç, eseri uyarlamak dâhil) kullanmalarına izin verir.

Atıf-Aynı Lisansla Paylaş Lisansı – “CC BY SA”:

Kullanıcıların eser sahibine atıf vermek ve aynı lisansla paylaşmak koşuluyla eseri istedikleri amaçla (ticari amaç, eseri uyarlamak dâhil) kullanmalarına izin verir.

Atıf- Gayri Ticari Lisansı – “BY NC”:

Kullanıcıların eser sahibine atıf vermek koşuluyla eseri sadece ticari olmayan amaçlar için kullanmalarına izin verir.

Atıf-Gayri Ticari-Aynı Lisansla Paylaş Lisansı – “BY NC SA”

Kullanıcıların eser sahibine atıf vermek ve aynı lisansla paylaşmak koşuluyla eseri sadece ticari olmayan amaçlar için kullanmalarına ve uyarlamalarına izin verir.

Atıf Lisansı – “BY ND”:

Kullanıcıların eser sahibine atıf vermek koşuluyla eseri istedikleri amaçla (ticari amaç dâhil) kullanmalarına izin verir fakat eser üzerinde uyarlama yapılarak paylaşıma izin vermez.

Atıf-Gayri Ticari-Türetilemez Lisansı – “BY NC ND”:

En kısıtlayıcı lisans tipi olup kullanıcıların eser sahibine atıf vermek koşuluyla eseri sadece ticari olmayan amaçlar için kullanmalarına izin verir fakat eser üzerinde uyarlama yapıldıktan sonra paylaşıma izin vermez.

Bu seçenekte yanlarında belirtilen açıklamalar eserin bazı haklarını kısıtlamaktadır. Örneğin; “Türetilemez” denmişse başka biçime veya dile çeviremezsiniz, görsel ise videoda kullanamazsınız. “Gayri Ticari”de oluşturacağınız eserde bu görseli ticari olarak kullanamazsınız. “Aynı Lisansla Paylaş”ta ise burada kullandığınız eserlerden oluşturacağınız eseri sizin de aynı şartlarda lisanslamanız gerekir.