● 3.6 Sohbet Etkinliği

Moodle sohbet modülü, sizin ve öğrenenlerinizin gerçek zamanlı olarak iletişim kurmasını sağlayan basit bir senkron iletişim aracıdır. Mobil sohbet programları veya farklı sosyal medya yazılımlarının mesaj etkinlikleri gibi anlık mesajlaşma sistemi kullandıysanız Moodle sohbetine benzer bir sistem kullanmışsınız demektir. Sohbetlerde sizin ve öğrenenlerinizin aynı anda oturum açmış olması gerekmez. Bir sohbette iletişim kurmak için herkesin aynı anda giriş yapması gerekir. (Dvorak, 2011)

Sohbet Etkinliği Ekleme

Kurs katılımcılarının (öğrenen ya da öğreten) Moodle üzerinden sohbet etmelerini sağlayan bir etkinliktir. Kursun ana panelinden istenen haftanın “Bir Etkinlik Ekle” açılır kapanır menüsünden “Sohbet” seçilerek eklenir. (S. S. Nash, 2022)

Zaman zaman öğrenenlerle gerçek ve eş zamanlı iletişim ihtiyacı olabilir. Mobil teknolojilerin yaygınlaşması sayesinde sohbet programlarıyla sesli ve görüntülü iletişim kurabilmenin yanında dosya paylaşımı gibi işler de rahatça gerçekleştirilebilir olmuştur. Moodle, sohbet programında sadece yazılı sohbet hizmeti sunabilmektedir. Ancak bu tür programların kullanımına ilişkin ulusal kısıtlamalar veya yasaklamaların yanı sıra bazılarının da kullanılabilmesi için açık rıza alınması gibi hususlar bazen Moodle sohbetin kullanımını zorunlu hâle getirebilir. En önemlisi ise kursa ilişkin yapılan sohbet ve geri bildirimlerin, tüm süreçlerin değerlendirilmesi için çok değerli veriler içermesidir.

Sohbette ilk mesaj çok önemlidir. Bu tıpkı forumlarda olduğu gibi bazen kimsenin bir şey yazmadığı boş bir oda olarak da kalabilir.

Bir diyaloğun başlayabilmesi için öğrenenleri iletişime teşvik etmek gerekir. Bunun için en iyi yöntemlerden biri, bir soru veya konuyla ilgili bir paradoksu ifade etmek olabilir.

Tartışmayı başlattıktan sonra öğrenenler görüşlerini ifade ettikçe yazılanlar hızlı bir şekilde akmaya başlayacaktır. Bu liste uzadıkça öğrenenler önceden yapılan yorumları okumamaya başlayacaktır. Forum ve mesajlaşmalar arttıkça öğrenenlerin çoğu kez konu dışına çıkma eğilimleri de olacaktır.

Bir sohbet odası, grup içindeki öğrenenler için faydalı olabilir. Ancak tüm sınıfla sohbet etmek iyi bir fikir olmayabilir çünkü insanlar aynı anda yorum yaparsa ileti dizileri hızlı bir şekilde kaybolabilir.

Bir kursa bir sohbet odası eklediğinizde varsayılan olarak kurstaki herhangi bir öğrenen bu sohbet odasına girebilir. Diğer etkinliklerde olduğu gibi erişim kısıtlamaları da bu varsayılanı geçersiz kılacak şekilde ayarlanabilir. “Kurs Sohbet Odası” alanı, öğrenenler için iş ve bilgi alışverişi konusunda iş birliği yapabilecekleri bir toplantı yeri hâline gelebilir. Grup ödevleri verirseniz veya öğrenenleriniz diğer öğrenenlerin ödevlerini değerlendiriyorsa kursa bir sohbet odası eklemeyi ve öğrenenleri bu eğitimi kullanmaya teşvik etmeyi düşünün. Ayrıca öğrenenler için başka referans araçları olarak hareket edebilmeleri için sohbet oturumlarının metinlerini kaydetmeyi düşünün.

Bir sohbet oturumu planladığınızda programlanan saat “Kurs Takvimi” alanında görünür ve ayrıca yaklaşan etkinlikler bloğunda da görüntülenir.

Sohbet modülü her zaman açık olduğundan takvime bir sohbet yerleştirdiğinizde sohbet modülüne erişimi kısıtlamaz. Yalnızca öğrenenlerin sohbet modülüne ne zaman tıklamaları gerektiğini bildiren bir hatırlatıcı oluşturursanız öğrenenlerin girmesini istemediğinizde sohbeti gizleyebilirsiniz.

Beşten fazla kişiden oluşan bir grubun iletişim kurmasını istiyorsanız genellikle sohbet yerine bir tartışma panosunu kullanmak daha iyidir. Bununla birlikte bir web semineri başlatıyorsanız soru ve yorum göndermek ve teknik sorunlar olduğunda eğitmeni uyarmak için her zaman “Sohbet”i hazır bulundurmanız iyi olur.

Sohbet programını; öğrenenlerin sınav öncesi ve sınav sonrası değerlendirmeler, yapmaları gereken ödevler gibi hususlarda anlamadıkları konuları netleştirmek için kullanabilirsiniz.

Sohbetle aynı zamanda onları konuk ederek röportaj gibi etkinliklerle öğrenenlerinizle görüşlerinizi paylaşabilirsiniz.

Bir kursu birden fazla öğreten yönetiyorsanız öğretenlerin katılabileceği bir sohbet uygulamasıyla (Kısıtlama yapabilir veya gizli olarak ayarlayabilirsiniz.) iletişim kurabilirsiniz.

Öğrenen bir sohbet seçtiğinde sohbeti oluştururken girdiğiniz açıklamayı görür. Öğrenene sohbetin amacı hakkında bilgi vermek için bu “Açıklama”yı kullanabilirsiniz:

Bir sohbete girdiğinizde bir açılır pencere karşınıza çıkar. Üç temadan birini seçebilirsiniz: “Baloncuk, Kabarcık ve Moodle Tema”sı. Öğrenenlerinizin, sohbet programını kullanabilmeleri için açılır pencerelerinin engellenmediğinden emin olun.

Şimdi sohbet oluşturmak için kullanacağınız ayarlara bakalım:

Sohbet Ayarları Sayfası

Yeni bir “Sohbet” sayfası eklemek, bir sohbet için ayarlar oluşturup seçtiğiniz yerdir. Bir sohbeti ilk eklediğinizde bu sayfaya yönlendirilirsiniz. Mevcut sohbet ayarlarını düzenlemek için sohbeti seçin. Ardından yatay üst menü çubuğundan “Ayarlar” ögesini seçin. Bu işlem sizi aynı sayfaya götürür ancak yeni bir “Sohbet” eklemek yerine “Sohbeti Güncelleme” olarak adlandırılır. Her iki sayfa da aynı ayarlara sahiptir.

Bir sohbet odası için ad girilmesinin bir açılır pencere oluşturduğunu unutmayın. Bir sohbeti eklerken takvime eklemeniz gerekir. Böylece bu sohbet “Takvim” bloğundaki “Öğrenen Gösterge Paneli”nde görüntülenir.

Bu sayfadaki ayarlar için seçeneklerinizi gözden geçirin. Tüm etkinliklerde olduğu gibi artık “Sohbet”i, yeterlilikleri yerine getirmesi için bağlama şansınız olduğunu unutmayın. Konuları sosyal medyada kullanmak üzere de etiketleyebilir ve “Sohbet”in gruplar içinde gerçekleşebilmesi için erişimi kısıtlayabilirsiniz.

Aşağıdaki ekran görüntüsü, sohbet odasının nasıl tarif edileceğini ve erişimi kısıtlamak için nereye tıklamanız gerektiğini göstermektedir. Moodle 4.0’da erişimi, geçer not alarak sınırlayabilirsiniz. Bu kısıtlama, sınavlar gibi aktiviteler için daha önemli görünse de öğrenenin hazır olmadan ilerlemesi ve öğrenme hedeflerinin ustalığını sergilemesi gerekir:

“Sohbet Odası”nı adlandırdıktan sonra bu, kursunuzun ana sayfasında görünür.

Sohbet Odasının Adı

Öğrenenlerin kurs ana sayfasında göreceği addır.

Açıklama

Öğrenenler odaya girdiğinde odanın “Açıklama”sı görünür. Açıklamanın anlamlı olduğundan, öğrenenlerinizin kafasını karıştırmadığından ve dikkatini dağıtmadığından emin olun.

Bir öğrenen bir sohbet seçtiğinde sohbet odasına tıklamadan önce giriş metnini görür. Açıklamayı kursun giriş sayfasında da görüntüleyebilirsiniz.

Sohbetin Oturumları

Sohbet Saati

Öğrenenlerin kurs süresince zorlandıkları, anlamadıkları veya merak ettikleri soruları sorabilmeleri için sohbet oturumları için programlama yapıp bunu tüm kullanıcıların görebileceği şekilde takvime eklemek ve tüm kullanıcılara bunu duyurmak iyi bir yöntemdir.

Çoğu kişinin sorularının aynı olabileceğini ancak aynı anda katılamayabileceğini göz önünde bulundurarak yazılı metni kaydettiğinizden emin olun. Bu durumda forum bir sınav incelemesi veya SSS sitesi olarak kullanılabilir. “Sohbet Yazılı Metni”nizi buraya gönderebilirsiniz. Sohbet odanızın yalnızca çalışma saatlerinde değil, her zaman açık olacağını unutmayın. Takvimdeki çalışma saatleri bildiriminin anlamı, her zaman orada olacağınız ve soru bekleyeceğiniz anlamına gelmemektir.

Sonraki Sohbetin Zamanı ve Tekrarı / Oturumların Yayınlanması

Bu bölümün başında belirtildiği gibi bir sohbet, öğrenen tarafından görülebildiği sürece öğrenenler bu sohbet odasına istedikleri zaman girebilirler. Bu nedenle “Oturum zamanlarını tekrarlayın / yayınlayın” ayarları sohbeti açıp kapatmaz. Bunun yerine bu ayarlar, sınıf takvimine sohbet için bir saat ve tarih koyar.

Sohbet saatleri “Takvim” ve “Yaklaşan Etkinlikler” bloklarında listelenir. Sohbetlerin bu zamanlarla sınırlı olmadığını unutmayın. Yalnızca kurstaki kişilerin sohbet için bir tarih belirlemesinin bir yolu olarak duyurulur. Bununla birlikte bu, öğretenin çevrim içi saatlerin duyurulması yanında öğrenenlerin sohbete girip çalışmalarına ve olası iş birlikli projelerini tartışmak için zamanlarını yönetmelerine yardımcı olmak için iyi bir yoldur.

Spontane sohbetler, kursun ana sayfasını sık sık ziyaret eden çok sayıda öğrenene sahipse sohbetin gerçekleşme şansı en yüksek düzeydedir. Ayrıca öğrenenlerin, siteyi ziyaret ettiklerinde kimin çevrim içi olduğunu bilebilmeleri ve başkalarını sohbet odasına davet edebilmeleri için “Çevrim İçi Kullanıcılar Bloğu”nu eklemeyi düşünün.

Geçmiş Oturumları Kaydetme – Geçmiş Oturumlara Herkesin Göz Atabilmesi

Geçmiş Oturumlar

Geçmiş sohbetler otomatik olarak kaydedilir. “Geçmiş Oturumları Kaydet” ayarı, sistemin sohbetleri ne kadar süreyle kaydedeceğini seçmenizi sağlar. “Geçmiş Oturumlara Herkes Göz Atabilir” ayarı, öğrenenlerin geçmiş sohbetleri görüntüleyebilmesi için “Evet” seçeneğini veya yalnızca öğretenlerin görüntülenebilmesi için “Hayır” seçeneğini belirleyin.

Sohbet Günlükleri

Bir sohbet odası için tek güvenlik, grup modunu açmaktır. Böylece bu sohbet odasında yalnızca seçilen gruptaki öğrenenler birbirlerini görebilirler. “Grup” ayarlarını “Ortak Modül” ayarları altında bulabilirsiniz.

“Kurs Ayarları” sayfasında “Geçmiş Oturumların Kayıt Süresi”ni “Sınırsız” olarak ayarlayabilirsiniz. Bu, bir öğrenen kursa kaydolduktan sonra siz manuel olarak o öğrenenin kaydını silene kadar her zaman kayıtlı olduğu anlamına gelir. Kursu, kayıtlı olan tüm öğrenenlere açık bırakırsanız sohbetinizi gruplara ayırmayı düşünün. Ardından yalnızca şu anda kayıtlı olan öğrenenleri içeren bir grup oluşturun.

Sohbetler, öğrenenler ile eş zamanlı (senkron) iletişim kurmanızı sağlar. Eş zamansız (asenkron) iletişim içinse Moodle “Forum Etkinliği” ile “Tartışma Forumları” etkinliğini kullanabilirsiniz. “Forumlar” aracılığıyla öğrenenlerinizle asenkron öğrenen katılımı ve iletişimi sağlayabilirsiniz.