Bölüm 2: Telif Hakkı Yasası
1.7 Telif Hakkı Konusunda Başka Neler Bilmelisiniz?
Bu bölümün başında açıkladığımız gibi telif hakkı karmaşık yapıdadır ve ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Bu bölüm, telif hakkının temel kavramlarına giriş niteliğindedir. Bir noktada karşılaşmanız mümkün olduğu için bilmeniz gereken;
1. Yükümlülükler ve çözüm yolları,
2. Lisans verme ve devir,
3. Telif hakkı devirlerinin ve lisanslarının iptal edilmesi kavramları bulunmaktadır.
Bu kavramların ve bu ünitede ele alınan diğer konuların ayrıntılı açıklaması için ek kaynaklara bakın.
Telif hakkını diğer fikri mülkiyet türlerinden ayırmak:
Fikri mülkiyet, eser sahiplerine başkalarının özgün eserlerini kullanmalarını kısıtlama yetkisi veren -yasalarla belirlenmiş- haklar için kullanılan bir kavramdır. Telif hakkı bir tür fikri mülkiyettir ancak başka fikri mülkiyet türleri de vardır. Telif hakkının anlaşılması için diğer en az iki fikri mülkiyet hakkı ve bu hakları koruma altına alan yasalar hakkında temel bilgilere sahip olmak gerekir.
Ticari Marka Yasası; genel olarak halkı, mal ve hizmetlerin kaynağı noktasında yanılgıya düşmekten korur. Bir ticari markanın sahibi, halkın aklı karışmasın diye ticari markasını başkalarının kullanmasını önleyebilir. Ticari markalara örnek olarak McDonalds’ın altın kemerini ya da marka adı olarak Coca-Cola verilebilir. Ticari marka yasası, ürün ve hizmet üreticilerinin ünlerini korumasını sağlar ve halkın benzer ürünleri ve hizmetleri birbirinden ayırması için basit bir yöntem sunarak toplumu korur.
Patent Yasası; fare kapanı ve yeni cep telefonu teknolojisi gibi icatlar üzerinde mucitlere sınırlı süreli haklar vermektedir. Patentler genelde mucitlere patentli icatlarını üretme, ürettirme, kullanma, kullandırma, satışa sunma, satma, sattırma veya ithal etmeleri için münhasır haklar vermektedir.
Diğer fikri mülkiyet haklarının türleri arasında ticari sırlar, reklam hakları ve manevi haklar bulunmaktadır.
