Bölüm 4: CC Lisanslarının ve CC Lisanslı Eserlerin Kullanılması

4.2 Uyarlamalar / Remiks ve Koleksiyonları Ayırt Etmek

Giriş Notu

Bir fotoğrafın slayt gösteriminde tekrar kullanılması gibi pek çok durumda, herhangi bir uyarlamanın yapılmadığı açıktır. Bununla birlikte birden fazla çalışmanın daha büyük bir eser haline getirilmesi söz konusu olduğunda bu tespit çok daha zor olabilir. Uyarlamalar ve koleksiyonlar arasındaki bu fark, Telif Hakkı Yasası‘ndaki en karmaşık kavramlardan biridir.

Ayrıca yeniden işlemeler yetki alanına göre değişir ve belirli bir yetki alanı dahilinde bile bir yargıcın ikisi arasında kararı subjektif olabilir. Çünkü güvenilmesi gereken az sayıda kesin kural vardır.

Başkalarının çalışmalarının bir uyarlaması veya yeniden işlemesinin (remiksinin) aksine, koleksiyon terimi ayrı ve bağımsız eserleri bir araya getirmek anlamına gelmektedir. Koleksiyon uyarlama değildir. Topluluk üyelerinden birinin yaptığı benzetmeye göre uyarlama ile koleksiyon arasındaki fark, karışık meyve suyu ile yemek arasındaki farka benzemektedir.

Uyarlama/remiks, karışık meyve suyu gibi farklı kaynaklardan alınan ürünleri birleştirerek ortaya yeni bir sonuç çıkarmak anlamına gelmektedir.

Görsel 30

Element5 Dijital Cam Kavanozda Çilekli Smoothie – 2023 CC BY

Uyarlamada/remikste, aynı karışık meyve suyunda olduğu gibi hangi eserin nerede bittiği ve hangi eserin nerede başladığı genelde anlaşılmaz. Bu esneklik yeni bir içerik oluşturucu için faydalıdır fakat her durumda uyarlamada kullanılan bölümlerin oluşturucularına tek tek atıf yapılması gerekir.

Bir eğitim uyarlaması örneği olarak birçok açık eğitim materyalinin bir araya getirilerek bir açık ders kitabının bölümünü oluşturması verilebilir. Bu gibi bir durumda okuyucu, kitabın hangi sayfasında hangi kaynağın kullanıldığını anlayamaz. Bununla beraber, kitap bölümünün sonundaki dipnotta yeniden işleme (remiks) yapılan kaynakların tümüne atıf verilmelidir.

Lisans

 Creative Commons Atıf-Gayri Ticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı için ikon

Creative Commons Copyright © 2023 by Boğaziçi Üniversitesi Dijital Eğitim Koordinatörlüğü is licensed under a Creative Commons Atıf-Gayri Ticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı, except where otherwise noted.

Bu Kitabı Paylaş