Bölüm 3: CC Lisansının Yapısı
4.2 Temel Bilgiler
CC lisanslı eserleri yeniden kullanan birçok kişi, lisans koşullarına uymaya özen gösterir. Fakat iyi niyetli olsun ya da olmasın, bazen insanlar bu durumu yanlış anlarlar.
Bir kişi, CC lisanslı bir eseri, atıf vermeden ya da başka bir nedenle lisans koşullarının dışında kullanırsa eseri kullanma hakkı, lisans koşullarını ihlal eder etmez otomatik olarak sona erer. Eseri kullanan kişi, özel bir izin almamışsa ya da adil kullanıma, telif hakkına yönelik başka bir istisnaya dayanmıyorsa telif hakkı ihlalinden sorumludur. CC lisansına uyulmadığı takdirde ne olacağı hakkında bu sıkça sorulan soruları okuyun. Kullanıcı açısından sık sorulan sorular için ise buraya tıklayın.
Not
Lisans ihlallerini düzeltmek için 30 gün süre vardır.
Tüm CC lisansları, kullanıcının lisans koşullarını ihlal etmesiyle sona erer fakat 4.0 sürümü kapsamında kişi ihlali tespit etmesinden itibaren 30 gün içinde ihlali düzeltirse lisans hakları otomatik olarak devam eder. 4.0 sürümünde yer alan bu düzeltme süresi, diğer bazı kamu lisanslarında yer alan benzer koşulları yansıtmaktadır ve lisans veren ile lisans alan arasındaki sorunları çözmeleri için bir yol sunmaktadır. Ayrıca kullanıcılar acele ederlerse haklarını daimi kaybetmeksizin CC lisanslı eseri kullanmaya devam etme olanağı sunmaktadır.
(CC sitesindeki What’s New in 4.0 sayfası. CC BY 4.0)
Sürüm 4 uyarınca CC lisanslı eserlerin kullanıcıları, şartları ihlal ettiklerini tespit ettikten sonraki 30 gün içinde eseri lisans koşullarına uyumlu hâle getirmeleriyle lisans kapsamındaki haklarına otomatik olarak yeniden sahip olacaklardır.
Bazen bu tür anlaşmazlıklar mahkemede karara bağlanabiliyor. Bildiğimiz kadarıyla CC’nin tarihi boyunca CC’nin yasal araçlarını içeren çok az sayıda yasal ihtilaf ve mahkeme kararı olmuştur. Karar veren bütün mahkemeler, söz konusu CC lisansının geçerliliğini sorgulamadan kararlarını vermişlerdir.
Bu adli kararlar; İspanya, Belçika, Hollanda, Almanya, İsveç, İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri dahil, dünyanın çeşitli yerlerinde alınmıştır. Creative Commons, dünya genelinde bu tür davalarda alınan mahkeme ve içtihat kararlarının listesini bu wiki sitesinde listelemektedir.
Bu kararların tamamında hiçbir mahkeme, CC lisansının geçerliliğini sorgulamamıştır. Bazı davalarda CC lisansı küçük bir rol oynarken diğerlerinde mahkeme, davalıyı CC lisans şartlarına uymadığı için telif hakkı ihlalinden sorumlu tutmuştur. Söz konusu kararlardan birinin özeti için buraya tıklayın.
Yasal olarak uygulanabilirlik, CC lisanslarının başlıca özelliklerinden biridir. Lisanslar genelde özgür ve açık paylaşımın simgesi olarak görülürken yasal açıdan bir ağırlıkları da vardır. Yasal kod, uluslararası telif hakkı uzmanlarından oluşan küresel bir ağın yardımıyla hukukçular tarafından yazılmıştır. Böylece dünyanın her yerinde geçerli ve uygulanabilir olması amaçlanan birtakım hükümler ve koşullar meydana gelmiştir.
